PlusBlog: 75 jaar vrijheid

PlusBlog: 75 jaar vrijheid

Deze maand vieren en gedenken we dat 75 jaar geleden er een einde kwam aan de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een gebeurtenis die niet onopgemerkt voorbij mocht gaan, althans dat was de insteek. Maar hoe anders is de werkelijkheid! Op dinsdagavond 4 mei wordt de Nationale Dodenherdenking uitgezonden vanaf een nagenoeg lege Dam in Amsterdam.  Slechts een handjevol mensen zijn bij het monument aanwezig, waaronder onze Koning en Koningin. En Bevrijdingsdag een dag later is er één met stille straten en zonder festivals.

In zijn toespraak legde de koning prachtig een link tussen de situatie in de oorlog en het heden. Geen vergelijking, dat zou onrecht doen aan het leed en de nood in oorlogstijd, maar een zekere overeenkomst. Hij sprak: “In deze uitzonderlijke maanden hebben wij allemaal een deel van onze vrijheid op moeten geven. Sinds de oorlog heeft ons land iets dergelijks niet gekend. Nu maken we zelf een keuze. In het belang van leven en gezondheid. Toen wérd de keuze voor ons gemaakt. Door een bezetter met een ideologie zonder genade die vele miljoenen mensen de dood in joeg. Hoe voelde de ultieme onvrijheid?”

De generaties van na 1945 kennen geen oorlog of vrijheidsberoving en je merkt in het nieuws en om je heen dat er wordt geworsteld met de maatregelen die nodig zijn om de snelheid van de besmettingen onder controle te krijgen. Men mist het sociale contact, het samenzijn en kan maar moeilijk wennen aan een leven dat zich grotendeels thuis afspeelt. Over de impact van de coronacrisis op geestelijke gezondheidsproblemen is de afgelopen weken veel geschreven en er wordt onderzoek gedaan naar het mentaal welbevinden sinds de uitbraak van COVID-19.  Inmiddels zijn we enkele weken onderweg en de situatie lijkt zich te stabiliseren. We mogen weer iets meer, al is er duidelijk sprake van een ‘nieuw normaal’ en wordt het leven nooit meer hetzelfde.

De kinderen van de oorlog zijn de kwetsbare ouderen van nu. Hoe voelt het voor hen om in deze vreemde tijd (weer) van hun vrijheid te worden ontnomen? In ons werk zijn we dichtbij bij kwetsbare ouderen en hebben we een kleine inkijk in het effect van deze ‘zelfverkozen onvrijheid’. Er zijn cliënten die de zorg afzeggen, uit voorzorg om het virus buiten de deur te houden, en er komen regelmatig nieuwe aanvragen binnen als vervanging van weggevallen activiteiten zoals dagbesteding. We houden telefonisch contact met cliënten waar we niet fysiek kunnen langsgaan en werken hard om ervoor te zorgen dat het ‘eenzaamheidsvirus’ niet als een tweede golf onze kwetsbare ouderen overspoelt. Daarom zetten ook nu onze medewerkers van PlusZorg de schouders eronder en werken door. Zij komen bij mensen die eenzaam zijn, door een stille omgeving of door hun ziektebeeld.

Vrijheid is een groot goed. Dat we nu de keuze voor onvrijheid en de gevolgen daarvan is één ding. Maar de 75 jaar geleden zo hard bevochten vrijheid is veel groter. De vrijheid om jezelf te zijn in een land waarin je je eigen keuzes kunt en mag maken. Zoals mooi verwoord in een gedicht van Dolf Jansen.

Dat je durft te zeggen
En te schrijven
En te schreeuwen
Wie je bent en wat je vindt en wat je voelt
En dat je het verlangen
Durft te hebben
Naar die ander
Ergens iemand die begrijpt wat jij bedoelt

En dat dat dan vrijheid heet

Dat je zonder angst hier
Over straat kunt
Omdat niemand
Kan bepalen of je heen gaat of weer terug
En dat je dat gevoel
Zo nu en dan
Beseft en laat
Ontsnappen als de tintel van verliefdheid langs je rug

Dat je idealen
Veel te groot
Vindt klinken
Maar cynisme veel te laf en klein
Dat je nog niet bent wie
Je wilt wezen
Maar wel weet
Dat je zult worden wie je eigenlijk wilt zijn

En dat dat dan vrijheid heet